Karavan Yapma Fikri

Pandemi sürecinden sonra insanlar daha fazla mobil hayata adapte olmaya başladılar. Bununla beraber karavan türü araçlara olan talep giderek yükseldi. Karavan yaşamı bireysel özgürlüğün güçlü ifade biçimlerinden bir tanesidir.  Ülkemizde karavan kullanımı yaygınlaşması ile üretici firmaların sayısı gün geçtikçe artmaya başladı.  Benim ilgi alanıma girmesi ise tamamen tesadüf eseri gerçekleşti. Kendi şirketimi kapatma kararı aldıktan sonra karavan üreticisi firmada iş fırsatı karşıma çıkmıştı. Benim için de yeni bir deneyim sayılabilecek bir alanda 6 ay boyunca servis ve montaj sorumlusu olarak çalıştım.

Eğer bir gün karavan yapmaya karar verirseniz ya da almaya çalışırsanız, faydalı olacağına inandığım bilgileri yazıyorum. Burada elbette tüm teknik detaylar yer almayacak ama size bir bakış açısı kazandıracaktır.  Kendi karavanınızı yapma düşüncesi eğlenceli gelebilir.  Bunun yanına bir tutam sabır, disiplin ve parayı da eklediniz mi işe rahatlıkla koyulabilirsiniz. İşin başından sonuna kadar farklı yapım aşamaları bulunduğundan bunların her biri ayrı bölüm olarak değerlendirilebilir. Her bölüm ayrı bir bulmaca gibidir. Çok basit ipucular bunları çözmenize yardımcı olacaktır.  

   Aracı ya da kabini bir yaşam alanına dönüştürmek için yapılacaklar:  

 – Mobilya ve iç tasarım

 – Gaz tesisatı

 – Kabin içi ısıtma-soğutma

 – Su Tesisatı

 – Elektrik tesisatı

 – Yönetim paneli

Karavan yapım aşamalarını tanımlayıcı olacak özet bilgilere elektrik sistemi ile başlayalım.  

Elektrik sistemi nasıl kurgulanır?

Elektrikle çalıştıracağınız cihazları ve nereye yerleştireceğinizi belirledikten sonra işin içerisine teknik detaylar girmeye başlıyor. 

 Önce elektrik üretimi yapacak ve depolayacak cihazlara ihtiyacımız olacak.

Aracınızın alternatörü elektrik kaynağıdır. Aracınızın aküsü ile kendi yaşam akünüzü dc- dc bağlantısı ile şarj edebilirsiniz. Motokaravanların çoğunluğunda bu yapılmaktadır.

 Elektrik enerjisi üretimi için karavanlarda güneş panelleri kullanımı da oldukça yaygın. Aracınızın ya da kabininizin üzerine montaj yapabileceğiniz farklı ölçü ve çeşitlilikte panel bulunmakta. Güneş paneli ile üretilen elektrik aküde depolanır. Üretilen elektriğin kontrol altında akü ye aktarılması için mppt şarj kontrol cihazı kullanılıyor. Farklı amper değerlerinde mppt cihazları mevcut. Bu amper değeri kullanacağınız güneş panelinin gücüne göre seçilir.

Kabininizdeki elektrik ihtiyacını karşılayacağınız akü ye yaşam aküsü adı verilmektedir.  Yaşam aküsü kabin ya da aracın içindeki bütün alıcıları besleyecek olan elektrik akımını depolar. Tercihinize göre yeriniz varsa birden fazla akü kullanabilirsiniz. Yaşam Aküsü olarak genelde Jel akü tercih edilse de diğer çeşit aküler de rahatlıkla kullanılabilir.

Güneş paneli seçimi ve aracınıza montajı

 Esnek panel, Mono kristal, Polikristal, Katlanabilir olan farklı çeşitlerde paneller bulunuyor. Ne kadarlık bir enerjiyi bu panellerden karşılamayı düşünüyorsunuz? İstediğiniz gücü kaç adet panelden karşılayabilirsiniz ve bunun için yeterli alanınız var mı? Birden fazla panel kullanımında seri mi yoksa paralel bağlantı yapılmalı?  Bu soruların yanıtları için ayrı bir yazının linkini buraya iliştireceğim.

Kabin içerisinde çalışacak birçok cihazınız 12 volt ve dc akım olacaktır. Bunun yanında konaklama yapılan yerlerde ücreti mukabilinde şehir akımı 220 volt elde edilebilir. Şehir şebekesindeki AC akım ile Akünüzü şarj edebileceğiniz gibi (Bunun için sisteme 220 volt dan 12 volta çevirecek batarya şarj cihazı eklenmeli) isterseniz direkt 220 volt AC gerilim ile çalışan cihazlar ıda çalıştırabilirsiniz.  12 volt ile çalışan buzdolabı ve tv üniteleri piyasada rahatlıkla bulunabiliyor. Bu cihazlar evlerimizde 220 volt alternatif akım ile çalışmaktalar.  Dolayısı cihazlarınızı seçerken birçok etkenin yanında hangi akımla ve ne kadar güç tüketeceği önem kazanıyor.

İnvertör

Telefon, Bilgisayar gibi cihazlarını şarj etmek için 220 volta ihtiyaç duyulur.  Yaşam Akünüz ise 12 volttur. 12 voltu 220 volt a çıkartacak bir invertör sayesinde telefon, tablet ve bilgisayarınızı da yaşam aküsünden şarj edebilirsiniz. İnvertör ile 220 volt ile çalışan her cihazı kullanamazsınız. Burada da invertörün gücü önemlidir. 600 watt dan başlayarak daha fazla güce sahip invertörler bulunuyor. Güç arttıkça cihazın boyutu ve fiyatı da artıyor.

Bu cihazları enerji kaynağına bağlamak için kablo seçimleri bir o kadar önemlidir. İki cihaz arasındaki mesafe ve kablo uzunluğuna göre seçmeniz gereken kablo çapı değişmektedir. Bunu hesaplayan programları yayınlayan web siteleri bulunuyor.

 Sistemde yer alacak cihazlar ve kablo seçiminden sonra devre şemanızı ve elektrik ünitesini tasarlayabilirsiniz.

M.Orhan Örtücü

6 Kasım 2022 / İstanbul